айтыстар жинап ол туралы - бәдік айтыс
페이지 정보
본문
айтыстар жинап ол туралы - бәдік айтыс [Подробнее...]
Айтыс өлеңдерінің әдебиет тарихынан алатын орны мен мәні ерекше. Өйткені, бұл жанр аса бай халық әдебиетінің ертеден-ақ өнімді де арналы жеке бір саласын құрап. Мысалы, бәдік айтысы ең көне айтыс, бірақ қазіргі уақытта қолданыста жоқ. Өйткені «бәдік» ұғымы көне сенімнен шыққан. Оған «малдың айналма ауруы», «адамға немесе малға жұғатын індет» сынды анықтамалар берілген. Бұл ұғымды әркім әрқилы түсінеді: бірі «тәңір иесінің аты», ал енді бірі «малға не адамға жабысатын ауру» деген анықтама береді. Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар: 1. Бәдік; 2. Жар-жар; 3. Жануарлар мен адамның айтысы; 4. Өлі мен тірінің айтысы; 5. Жұмбақ айтысы; 6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы; Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар. Айтыстың бұл түрі – айтыс жырларының көне түрі. Ол адамның табиғаттың жұмбақ сырына түсінбеген кезінде, шаманизм дін нанымына байланысты туған. Адам өзі танып-білмеген күштердің бәріне табынған, солардың бәрінің өз иесі бар. Бәдік айту дәстүрі жайында Әбубәкір Диваев, Сәкен Сейфуллин т.б. зерттеп жазған. Бәдік өлеңін айту себебі адамда немесе малда ауру кездессе, оны өлеңмен аластап қуып шығу, өзге жерге көшіру мақсаты көзделген. Ерте кезде адамда қауіпті ауру кездессе, «малға көш, алыс жерге көш, түрлі заттарға көш»,- деп аластамақ болған. Ал мал ауырса ауыл адамдары, қыз-келіншектер жиналып, ауырған малды қоршап бәдік өлең айту дәстүрге айналған. Әуелі бақсылардан басталған ғұрыпты кейінде ақындар, жиын-тойға жиналған жастар айтатын болған. Тіптен ақындар да бәдік өлең айтысып, сайысқан. Онда қыз-жігіттің қалжыңы, ол ауылдағы жамандықты көшіру, аластау қажеттігі айтысқа тиек болған. Литература, Презентации, 9 класс, Ғылыми жоба Айтыс. Литература, Презентации, 9 класс, Ғылыми жоба Айтыс. Айтыс — ауыз әдебиетінде ежелден қалыптасқан поэзиялық жанр, топ алдында қолма-қол суырып салып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы. • Айтыс — синкреттік жанр, ол тұрмыс-салт жырларынан. Бұл өңірдегі айтыстардың бір ерекшелігі – көлемді айтыстармен қоса, қара өлең, қайым айтыс түрлері жақсы сақталған. Бұл айтыстар кіші-гірім той-жиындардан бастап, адам көп жиналатын жиын-тойлардың сәні, өзегі болған. 1920 жылғы Ақтан мен Ақбаланың атақты айтысын да тек рулық айтыс деуге болмайды, ақындардың елін, жерін, батырларын, атақты адамдарын мақтап қана қоймай, бір-бірінің кемшіліктерін де аямай сынайды. Ақындардың сөз тапқырлығы ғана емес, ел, жер тарихын терең білетін білімдар екендігі айтыстарынан байқалады. Жез ыдыстар (Медная посуда) —жылу өткізгіш металдан жасалған ыдыстар. Негізінен су, тосап қайнатуға арналады. Оларды алюминий немесе эмальды темір ыдыстарға. Сонымен, жалпы айтыс өлеңдері жайында жоғарыда айтылған пікірлерді қорыта келгенде, оның қазақ әдебиеті тарихынан зор орын алатынын көреміз. Ол алғашқы үлгілерінен бастап бергі кездегі ақындар айтысына дейін даму, өсу үстінде болады. Көрнекті қоғам қайраткері, ғалым-педагог, жазушы-публицист Мәлік ғабдуллшшің бүкіл ғылыми шығармашылық қызметгнсгізінен қазақтың дәстүрлі ауыз әдебиетін зерттеуге арналган. Мен үшін де, өзге ақындар үшін де ол істі Еркебұлан Қайназар бауырымыз атқарып жүр. сайтын ашып, айтыстардың бəрін жинап, тауып алып салып қояды. Айтыс өлеңдерінің әдебиет тарихынан алатын орны мен мәні ерекше. Өйткені, бұл жанр аса бай халық әдебиетінің ертеден-ақ өнімді де арналы жеке бір саласын құрап. Жез ыдыстар (Медная посуда) —жылу өткізгіш металдан жасалған ыдыстар. Негізінен су, тосап қайнатуға арналады. Оларды алюминий немесе эмальды темір ыдыстарға қарағанда ұзақ пайдалануға болады. Сабақтың тақырыбы: Айтыс. Айтыс түрлері Сабақтың мақсаты: Білімділік: айтыс туралы ойларын тереңдету. Оқушыларды ізденімпаздылыққа, шығармашылыққа деген ынталарын арттырып, білімдерін кеңейту. Дамытушылық: оқушылардың айтыс туралы білімдерін шығармашылыққа жинақтап, ойлау қабілеттері мен тіл байлық. Ал қыз бен жігіт және ақындар айтысы – салт айтысқа жатады.Бәдік айтысы: Ерте кезде айналшық ауруыме ауырғанмалды «бәдік болды» деп, ауруды үркіту мақсатымен«бәдік» айтатын болған. Ол үшін кешқұрым ауыл жастары жиналып, кеш өткізеді. Айтыстың тақырыбы – бәдік.Жұмбақ айтыс. Оған кез келген ақын бел байлап айтысуға шыға алмайды. Бұл айтысқа түсу үшін, өз жанынан өлең шығара білу жеткіліксіз. Сонымен қатар, ақын өмірдің барлық саласынан хабары бар, білімді адам болуы керек. Жұмбақ айтыста жұмбақ берушінің не нәрсені жұмбақ етемін десе де рекі бар. Оны шешу үшін,айтушының не нәрсені жұмбақ етіп отырғанын болжай білуі керек. Жұмбақпен айтысушылар сирек кездеседі. Оған қубала мен. Айтыс өлеңдерінің әдебиет тарихынан алатын орны мен мәні ерекше. Өйткені, бұл жанр аса бай халық әдебиетінің ертеден-ақ өнімді де арналы жеке бір саласын құрап.
ұлпан, ұлпан романы оқу табель учета рабочего времени 2022 скачать excel, табель учета рабочего времени 2022 скачать рк үшбұрыштарды шешу, үшбұрыштарды шешу 9 сынып қмж баласы шетінеген ана, анасынын баласына дугасы алғыс айту туған күнге, әріптестерге алғыс айту
команда майнкрафт на сохранение вещей, ласковое обращение к девушке на казахском аис гзк карта спутник, аис гзк алматинская область инструкция инвертор svc dil-600, инвертор svc dil-600 отзывы
өзіңменен тоғыспады тағдырым скачать
кобуз
жасыл шырша жанында сабақ жоспары
әкем менің мақтанышым
тұрдықылыш ізтаев биография
.
==============================================================
~~~~~ ночной клуб алматы бесплатный вход ~~~~~
==============================================================
.
- 이전글Green Cabinet Source 24.08.10
- 다음글промышленные компании москва и московская область москва как добраться с белорусского вокзала до ярославского вокзала 24.08.10
댓글목록
등록된 댓글이 없습니다.